Rzeczywiście, konstrukcja aparatury pomiarowej, będącej w powszechnym użyciu wśród meteorologów, oparta jest na ogół na zasadach, które liczą sobie kilkadziesiąt, czy niekiedy kilkaset lat. Nawet nowoczesne urządzenia radiowe i elektronowe, służące do sondowania tropo- sfery i stratosfery, takie jak: radiosondy, radioteodolity czy nawet coraz częściej używane obecnie radary meteorologiczne – są bardzo prymityw- ne w porównaniu z przyrządami pomiarowymi innych działów fizyki lub geofizyki.
Historia meteorologii, a zwłaszcza porównanie jej z historią bliźniaczej nauki – astronomią, świadczy o tym, że jednak sprawa ta nie jest taka prosta, jak z tych powierzchownych uwag mogłoby się wydawać.
Obie nauki zajmują się sprawami, z którymi ludzie stykali się bezpośrednio od początku swego istnienia, przy czym zjawiska meteorologiczne bardziej dawały się im we znaki niż gwiazdy, a mimo to w XIX w., gdy słynne dzieło Laplace’a o mechanice niebios zamykało niejako budowę matematyczno-fizycznych podwalin tej dziedziny wiedzy, meteorologia, jako wiedza ścisła, była zaledwie w powijakach. Dlaczego? Otóż ciała niebieskie – przedmiot badań astronomii – są od nas daleko, ich ruchy, bardzo powolne w porównaniu do rozmiarów pola widzenia, mogą być z łatwością obserwowane z jednego stanowiska obserwacyjnego przez jednego człowieka czy też przez niewielką grupę ludzi przez długie okresy czasu. Prawa rządzące ruchami tego typu są stosunkowo proste. Atmosfera natomiast jest blisko nas, rozmiary zjawisk meteorologicznych często wielokrotnie przewyższają rozmiary pola widzenia pojedynczego człowieka, a szybkość ich przemieszczania, wynosząca często kilkadziesiąt kilometrów na godzinę, przekraczała szybkości dostępne dla człowieka jeszcze półtora wieku temu. Zamiast prostych praw mechaniki punktu materialnego czy ciała sztywnego trzeba tu stosować skomplikowane prawa hydromechaniki, których konsekwencje po dziś dzień nie zostały, w sposób dostatecznie wyczerpujący, teoretycznie zbadane.
Leave a reply