Otóż na to, aby przewidzieć pogodę na okres najbliższych kilkudziesięciu godzin, wystarcza znajomość aktualnego stanu atmosfery w promieniu kilku tysięcy kilometrów oraz znajomość praw, rządzących przemianami krótkotrwałych stanów pogody.
Natomiast na to, aby dać prognozę pogody na okres kilku czy kilkunastu tygodni, trzeba znać stan atmosfery z całej kuli ziemskiej i znać prawa rządzące długoterminowymi zmianami pogody w skali całego globu. Stan pogody na niezbyt wielkich obszarach, zwłaszcza gęsto zamieszkałych i ucywilizowanych, możemy poznać dość dobrze dzięki wystarczająco gęstej sieci stacji meteorologicznych, jakie tam się znajdują. Natomiast w skali całej planety istnieją niezwykle ważne obszary, jak na przykład regiony polarne, pewne regiony tropikalne oraz oceaniczne, z których nie posiadamy niemal zupełnie żadnych danych. Prawa rządzące przemianami krótkotrwałych stanów pogody na niezbyt wielkich obszarach są stosunkowo proste, gdyż możemy zaniedbać przy ich formułowaniu wpływ szeregu czynników, których działanie uzewnętrznia się dopiero po dłuższym czasie czy też po przebyciu przez powietrze znacznego obszaru kuli ziemskiej.
Niemożliwość nieuwzględniania tych czynników w przypadku długoterminowych przemian na wielkich obszarach powoduje, że odpowiednie prawa są niezwykle skomplikowane i jeszcze niedokładnie poznane. Dla prawidłowego więc formułowania prognoz długoterminowych musimy poznać tzw. ogólną cyrkulację atmosfery. Cóż o niej wiemy? Wiemy, że jest wynikiem nierównomiernego nagrzania przez promieniowanie słoneczne obszarów podzwrotnikowych i polarnych, że jest ru- chem powietrza, który wraz z prądami morskimi przenosi nadmiar ciepła z okolic równika w stronę biegunów. Jest to zjawisko analogiczne do powszechnie znanego zjawiska cyrkulacji wody w niejednakowo podgrzewanym naczyniu. Wiemy, że pod wpływem sił związanych z obrotem Ziemi dookoła własnej osi, ruch ten rozpada się na trzy komórki na każdej półkuli, choć mechanizm, który ten rozpad powoduje, nie jest jeszcze ostatecznie wyjaśniony. Komórki te, to strefa cyrkulacji podzwrotnikowej (passatów), strefa wiatrów zachodnich, leżąca w tzw. szerokościach geograficznych umiarkowanych, oraz strefa cyrkulacji okołobiegunowej.
Leave a reply