Odpady przemysłowe z eksploatacji 'kopalń węgla pochodzą w pierwszym rzędzie z procesu wzbogacania węgla – w różnego rodzaju urządzeniach jak: sortownie ręczne, płuczki, urządzenia flotacyjne, stoły koncentracyjne, wialnie – oraz z robót przygotowawczych: w Polsce stanowią one największy ilościowo odpad przemysłowy (zwłaszcza na terenie Śląska). W przypadku robót przygotowawczych (np, budowa kopalni, budowa sztolni, chodników) wydobywany odpad ma przeważnie postać kamienia i to piaskowca, natomiast odpady z procesu wzbogacania węgla (np. sortowanie, flotacja) noszą głównie charakter łupków i iłołupków, a piaskowiec raczej nie przekracza 15% ogólnej ilości tych odpadów.
Odpady przemysłowe z eksploatacji kopalń węgla dzielimy także na odpady z bieżącej produkcji i odpady składowane na zwałach. Wśród jednych i drugich wyróżniamy wyżej wspomniane łupki i iłołupki kar- bońskie, towarzyszące pokładom węgla oraz piaskowce pochodzące zwłaszcza z robót przygotowawczych. Podział na odpady z bieżącej produkcji i odpady leżące na zwałach ma duże uzasadnienie. Znaczna część łupków przywęglowych w czasie znajdowania się na zwałach ulega, czasem nawet daleko idącym, przemianom fizykochemicznym.
Niektóre z łupków, na skutek oddziaływania wpływów atmosferycznych (nawilżenia, wysuszania, zamarzania i odmarzania) ulegają rozdrobnieniu, a czasem nawet i uplastycznieniu. Inne natomiast o znaczniejszej zawartości części palnych (węgiel występuje już to w formie pyłu rozmieszczonego w substancji łupkowej, już to w formie cieniutkich blaszek oddzielających blaszki łupka) po złożeniu ich na zwale w większej ilości ulegają samozapłonowi i zwał zaczyna się palić. Proces palenia się zwału, a w szczególności intensywność procesu palenia zależy od dwu czynników: zawartości węgla i dostępu powietrza. Na wielu zwałach, zwłaszcza starych, złożone tam łupki przywęglowe uległy przepaleniu. W związku z tym uzyskuje się odmienny materiał w porównaniu do łupków kar- bońskich z bieżącej produkcji. Dlatego też, mówiąc o przemysłowym wykorzystaniu odpadów przywęglowych, należy wykorzystanie to usystematyzować wg rodzajów odpadów. Jako odpady z bieżącej eksploatacji kopalń węgla wchodzą tutaj jedynie łupki i iłołupki przywęglowe oraz kamień twardy – piaskowiec.
Leave a reply