Już pierwsze doświadczenia, jakie przeprowadzono jeszcze w latach 1920 do 1930, wykazały, że fale ultradźwiękowe mogą działać niszcząco na żywe organizmy. Poddawane działaniu ultradźwięków ryby, żaby lub inne niższe zwierzęta ulegały porażeniom, a nawet ginęły.
Dokładniejsze badania, jakie podjęli następnie uczeni wielu krajów, wykazały, że to „biologiczne działanie” ultradźwięków posiada bardzo złożony charakter, a jego efekty zależą od szeregu czynników, głównie zaś od parametrów pola ultradźwiękowego, jak jego natężenie i częstość: bardzo ważny okazał się również czas działania ultradźwięków. W wyniku tych prac okazało się również, że działanie ultradźwięków na organizmy żywe może mieć także – zwłaszcza przy niewielkich natężeniach – dodatni charakter, tj. sprzyjać ich rozwojowi.
Spośród wielu typów organizmów zwierzęcych i roślinnych – szczegól- nie dobrze przebadany został wpływ ultradźwięków na pojedynczą komórkę i mikroorganizmy. Olbrzymia ilość przeprowadzonych w tym celu doświadczeń wykazała, że fale ultradźwiękowe o małym natężeniu {poniżej 1 W/cm2) powodują na ogół przyspieszenie procesów fizjologicznych, jak np. międzykomórkowej wymiany materii, a spowodowane w samej komórce zmiany mają charakter odwracalny, tzn. przerwanie nadźwięko- wiania doprowadza najczęściej do całkowitej regeneracji komórki. Wyższe natężenia wywołują już nieodwracalne zmiany: jądro komórki ulega zniekształceniu, a nawet zniszczeniu, protoplazma oddziela się od ścianek komórki, a w końcu dochodzi nawet do rozerwania samych ścianek komórki. Podobnie przedstawia się to działanie w przypadku tworów wielokomórkowych – mikroorganizmów.
Leave a reply