Reakcje, w jakich kończą swój krótki żywot wolne rodniki, mogą być różnorodne. Najprostszym typem tego rodzaju reakcji są reakcje rodników z innymi rodnikami. Tak np. w wodzie napromieniowywanej promieniami gamma zachodzą reakcje tworzenia się rodników: y + H20 = H.Ch + e + y', . gdzie: y – pierwotny kwant promieniowania gamma, y' – kwant gamma po stracie części energii, e – bogaty w energię elektron pierwotny: następnie przebiega proces: e + HaO = H.O- + e + e', gdzie:
Jeżeli jednak w roztworze wodnym znajdą się jakieś substancje zdolne do utleniania lub redukcji, to mogą one ulec łatwo oddziaływaniu rodników. Tak np. wolny jon wodorowy może redukować jony żelazowe: H 4- Fe+++ = FeJ + + H , a wolny rodnik wodorotlenowy może utleniać jon żelazawy: Fe++ + OH = Fef++ + OH-.
Wolny atom wodoru może jednak wywierać i działanie utleniające, odbierając np. wodór cząsteczkom organicznym. Podobnie odbiera takim cząsteczkom wodór rodnik wodorotlenowy, co w efekcie może wywoływać reakcje redukcji, np, OH + HCOOH = HaO + HCOO (rodnik), HCOO -+ Fe+++ = H+ + Fe++ + C02.
Już na podstawie kilku wskazanych przykładów wyraźnie widać, że istota perspektyw stwarzanych nauce i technice przez chemię radiacyjną tkwi w wytwarzaniu przez promieniowanie jonizujące ogromnie reaktywnych rodników inicjujących różne reakcje chemiczne. Aby perspektywy te nieco lepiej zrozumieć, musimy zapoznać się pokrótce z najważniejszymi dziedzinami reakcji chemicznych, w które zaangażowane są rodniki i omówić najważniejsze współczesne źródła promieniowania, które mogłyby znaleźć zastosowanie w chemii radiacyjnej.
Leave a reply